Uygur Devleti ( 744 - 840 )
- Kurucusu Kutluk Bilge Kül Kağan'dır ve merkezi Ötüken'dir.
- Çin kaynaklarında Uygur'un kelime anlamı olarak "Akraba" ve "şahin gibi dolaşan"dır.
- Türk tarihinde ilk defa şehir ve kasabalar kurarak sanat, ticaret ve tarımla uğraşmışlardır.
- Yerleşik yaşama geçen ilk Türk devleti olmasıyla ilk mimari eserleri vermişlerdir.
- Kurucu Kutluk Bilge Kül Kağan'ın ölümünden sonra yerine oğlu Moyen Çur geçmiştir ve Uygurlar en parlak dönemini de Moyen Çur ile yaşamıştır.
- Moyen Çur'un ölümü üzerine yerine oğlu Bögü Kağan geçmiştir ve onun döneminde Mani inancı hızla yayılmış ve bu dinin etkisiyle Uygurlar savaşcı özelliklerini yitirmiş hükümdarları Ay Tengri ünvanı almaya başlamıştır.
- Uygarlık bakımından diğer Türk devletlerinden daha ileridirler. Kendilerine özgü 18 harften oluşan Uygur alfabesini kullanmışlardır.
- Çinlilerdem kağıt ve matbaayı alarak ilk kez kütüphane kuran Türk devleti olma özelliğini Uygurlar kazanmıştır.
- Bögü Kağan'dan sonra yerine Baga Tarkan geçmiştir.
- Medeniyette çok ileri giden Uygurlar Orta Oyunu'nu bularak Türk tiyatrosunun temellerini atmışlardır.
- Uygurlar pandomim, şan ve opera yapmışlardır.
- Uygurlar töreleri yazılı hale getirmişlerdir.
- Türk bankacılığının temellerini atmışlar ve vakıf kurmuşlardır.
- İlk planlı programlı eğitim kurumlarını kurmuşlardır. Fakat Asya Hunlarının eğitimi programsızdır,örgün değildir.
- Uygurlar döneminde minyatür sanatının ilk örneklerine rastlanır.
- Moğolların Türkleşmesinde etkili olmuşlar ve Benim Hocam adıyla anılmışlardır.
- Uygurlar Osmanlı ve Selçuklu mimarisini etkilemişlerdir.
- Kırgızlar tarafından yıkılan Uygurlar, Kansu ve Turfan olarak ikiye ayrılmışlardır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder